НИШАСТИ МАТБУОТӢ БО РАИСИ ВИЛОЯТИ МУХТОРИ КӮҲИСТОНИ БАДАХШОН МУҲТАРАМ ЁДГОР ФАЙЗОВ
Дар нишасти матбуотӣ муовинони раиси вилоят, роҳбари дастгоҳи раиси ВМКБ, кормандони масъули дастгоҳи раиси вилоят, баъзе роҳбарони идораҳои вилоятӣ, намояндагони нашрияҳо ва телевизионҳои марказӣ дар вилоят, рӯзноманигорони Телевизиони Бадахшон, “рӯзномаи Бадахшон”, рузонаманигорони мустақил ва дигар намояндагони васоити ахбори омма иштирок намуданд.
Раиси Вилояти Мухтори Кухистони Бадахшон мӯҳтарам Ёдгор Файзов оиди ҳамаи соҳаҳои вилоят дар назди хабарнигорон ҳисобот дода қайд кардаанд:
Иҷрои буҷет
Мувофиқи маълумоти Вазорати молия ва Кумитаи андоз нақшаи даромадҳои буҷети Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон бо дар назар дошти андози иҷтимоии ғайрибуҷетӣ 106,1 фоиз иҷро гардид. Даромадҳои худӣ дар ин давра 6,1% – ро ташкил медиҳад.
Дар баробари ин давоми соли 2019 сифатнокии қисми даромади буҷети вилоят аз ҳисоби 1 намуди андоз, андоз аз арзиши иловашуда танҳо ба андозаи 86,3 фоиз таъмин гардид. Сабаби асосии иҷро нашудани ин намуди андоз ин нисбати соли сипаришуда кам гардидани ҳаҷми кори аксарияти корхонаҳои сохтмонї ва зиёд намудани наќшаи ин намуди андоз мебошад.
Аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ ба буҷети вилоят ба маблағи 186 млн 127 ҳазор сомонӣ маблағҳои мақсаднок (субвенсия) ҷудо карда шудааст.
Қисми хароҷоти буҷети вилоят 97,6 фоиз иҷро гардидааст.
Ба ҳолати 1 январи соли 2020 қарзи корхонаю ташкилотҳо аз ҳисоби андозҳо (бо дарназардошти бақияпулиҳои андози иљтимої) 2 353,8 ҳазор сомониро ташкил дод, ки нисбат ба аввали сол ба маблаѓи 159,8 њазор сомонї кам гардидааст.
Дар давраи моҳҳои январ-декабри соли 2019 аз тарафи бонкҳо ва ташкилотҳои қарзӣ ба маблағи 65 миллиону 910,1 ҳазор сомонӣ қарзҳо дода шуданд, ки ин нисбат ба ҳамин давраи соли 2018 ба маблағи 14,8 млн сомонӣ зиёд гардидааст.
Соҳаи соҳибкорӣ ва сармоягузорӣ
Соли 2019 аз тарафи нозироти андоз 2181 соҳибкори инфиродӣ бо патент ва 1071 соҳибкор бо шаҳодатнома ба андозбандӣ ҷалб гардида, 18 шахси ҳуқуқӣ аз нав ба қайд гирифта шуданд.
Ба ҳолати имрўза 13 лоиҳаи давлатии сармоягузорӣ ба маблағи 12 млн 900 њазор доллари америкоӣ амалӣ шудаанд.
Аз 109 лоиҳаи Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон барои солҳои 2016-2020, ки 4080,8 млн сомониро дар бар мегирад, ба ҳолати 1 январи соли 2020 28 лоиҳа ба маблағи 875,8 млн сомонӣ ба иҷро расонида шудааст, ки танхо 26 % -ро ташкил медихад. Зарур ба таъкид аст, ки сабаби дар сатхи паст иҷро шудани Барномаи мазкур мисли солхои пеш, ин номуайян мондани манбаъҳои маблағгузори ва аз тарафи масъулони иҷро дарёфт нашудани маблағхо ва хамчунон мушаххас нашудани муҳлати иҷрои бандҳои ин Барнома мебошад.
Ҷалби сармояҳои ватанию хориҷї дар ин давра барои қарз ва грантҳо бо кафолати давлатӣ ҷалбшуда 181 млн 063,6 ҳазор сомонӣ ва сармояҳое, ки дар бахши хусусӣ ворид шудаанд, 35,4 млн сомониро ташкил медиҳанд.
Соҳаи саноат ва энергетика
Ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ нисбат ба соли 2018 24,7 миллион сомонӣ ё 111,6 фоиз зиёд мебошад.
Ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноати истихроҷ 149,6 фоиз, саноати коркард 76,0 фоиз, истеҳсоли неруи барқ 109,8 фоиз зиёд гардид.
Аз 45 корхонаи саноатӣ ба ҳолати имрўза 7 корхона фаъолият накарда, 9 коргоҳҳо бо 25 ҷои кории нав мавриди истифодабарӣ қарор дода шуданд.
Дар соли 2019 дар вилоят 192 млн 879 ҳазор кВт соат қувваи барќ ворид гардида, талафоти неруи барќ 21 млн 092 ҳазор кВт соатро ташкил дод. Ба аҳолӣ ва ташкилоту муассисаҳо 190 млн 918,9 ҳазор кВт соат барқи босифат, ба маблағи 62 млн 027,8 ҳазор сомонӣ интиқол ёфта, ҷамъоварии маблағи неруи барқи истифодашуда 102,2 фоиз, аз ҷумла аз ҳисоби аҳолӣ 141 фоизро ташкил дод.
Соҳаи нақлиёт ва алоқа
Масофаи умумии роҳҳои вилоят 2728,4 километрро ташкил медиҳад, ки 1276,3 километри онро роҳҳои аҳамияти байналмиллалӣ, 383,5 км аҳамияти ҷумҳуриявӣ ва 1068,6 километр аҳамияти маҳаллӣ мебошанд.
Барои таъмир ва нигоҳдории роҳҳои автомобилгарди вилоят маблағи 3543,5 ҳазор сомонӣ нақшабандӣ шуда, барои корҳои таъмир ва нигаҳдории роҳҳо истифода гардидааст. Барои нигоҳдории роҳҳои маҳаллӣ аз ҳисоби маблағгузории мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ 799,2 хазор сомонӣ масраф гардид.
Дар 6 иншоот ба маблағи 535,8 ҳазор сомони корҳои таъмир ва барқароркунии роҳҳо анҷом дода шуд. Инчунин дар 11 иншооти сохтмонӣ 4570,0 ҳазор сомонӣ маблағҳо пешбинӣ гардида, 4168,4 ҳазор сомонӣ корҳо иҷро гардида, идома дода мешаванд. Дар соли ҳисоботӣ дар роҳҳои автомобилгарди вилоят 7 садамаи налиётӣ ба қайд гирифта шуд, ки дар натиҷа 16 нафар ҳалок ва 5 нафар маҷруҳ гардиданд.
Давоми соли 2019 бо кӯмаки бевоситаи Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои таъмир ва нигоҳдории роҳҳои автомобилгарди Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон тавассути барномаи “Лоиҳаи нигоздорӣ ва рушди роҳҳо, ки дар асоси Созишномаи грантӣ ва қарзӣ бо Бонки Аврупии таҷдид ва рушд зиёда аз 37 техникаю механизмҳои роҳсозии муосир кумак расонида шуд. Инчунин моҳи феврали соли 2019 низ 11 адад техника ва механизмҳои роҳсозӣ ба муассисаҳои роҳсозии вилоят кумак расонида шуд, ки ин барои муассисаҳои роҳсозони минтақа натиҷаи беҳтарин арзёбӣ мегардад. Ҳаҷми боркашонӣ ва мусофиркашонӣ, нисбати ҳамин давраи соли гузашта, мутаносибан 2,4 фоиз ва мусофиркашонӣ 0,1 фоиз зиёд гардидааст. Ҳаҷми даромади филиали ҷамъияти саҳҳомии кушодаи “Точиктелеком”дар вилоят, нисбат ба соли 2018 6 фоиз зиёттар аст. Ҳаљми хизматрасонї ба аҳолӣ 66,3 фоизи ҳамин давраи соли 2018-ро ташкил медиҳад.
Соҳаи кишоварзӣ
Яке аз соҳоҳое ки то ҳадде дорои пояи моди барои тараққии баъдии он мавчуд бошад хам, вале вазъи кунунии вокеии кишоварзи ба тахлилхои дакиктар зарурат дорад.
Дар соли 2019 дар ҳамаи шаклҳои хоьагидории вилоят ыаьми умумии маысулоти кишоварз= 503214 ыазор сомониро ташкил медиыад, ки ин нисбати ыамин давраи соли соли гузашта 110107 ыазор сомон= кам мебошад.
Дар мавсими соли 2019 дар майдони 10514 гектар кишти зироатыои кишоварз= гузаронида шуд, ки аз он зироатыои цалладонаг= майдони 4443 гектар, картошка 1999,2 гектар, сабзавот 670 гектар, полезиыои х\рока 2 гектар ва х\роки чорво 3399,8 гектарро ташкил медиыад.
Аз майдони умумии кишт кардашуда дар соли 2019 ба мищдори 6378 тонна цалладонаг=, 26362 тонна картошка, 10618 тонна сабзавот истеысол гардида, ки ин нисбати ыамин давари соли 2018-ум 3196 тонна цалладонагиыо,9185 тонна картошка, 765 тонна сабзавот кам мебошад.
Зиёдшави танхо дар саршумори чорво ба кайд гирифта шудааст. Аммо бояд таъкид шавад, ки камшавии махсулоти хочагии кишлок, пеш аз хама ба тачдиди назар кардани омори мавчудаи соха ва ба тадрич ба вокеият мутобик кардани он вобастаги дорадм. Дуруст кардани омори вокеи дар кишоварзи дар оянда хам идома хохад ёфт, то дар робита карорхо ва тасмимхои дуруст кабул шаванд ва идоракунии дурусттари захирахои соха ба рох монда шавад.
Соҳаи маориф
Дар 312 муассисаи таълимии вилоят 38 ҳазору 123 хонанда ба тазсил фаро гирифта шуданд, ки ба онҳо 5649 омўзгор, аз ҷумла776 нафар зан таълим медиҳад. Аз ин шумора 4601 нафар бо маълумоти олӣ, 207 нафар олии нопурра, 816 нафар бо маълумоти миёнаи махсус, 25 нафар бо маълумоти миёнаи умумї фаъолият доранд.
Дар 26 муассисаи томактабӣ 2104 кўдак ва 6455 нафар кўдакони синни 5-6 сола ба 283 адад маркази инкишофи кўдак ба таълиму тарбия фаро гирифта шудаанд.
Аз 2745 хатмкунандаи муассисаҳои таълимии вилоят 1320 (681 духтар) нафар тариқи Маркази миллии тестӣ ба муассисаҳои тазсилоти олии кишвар ва 391 (235 духтар) ба муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касби Ҷумҳурии Товикистон дохил шуданд, ки ин 1711 (916 духтар) нафарро ташкил медиҳад. 13 нафар ба омўзишгоњи ќудратӣ, ба литсей, коллеҷ, омўзишгоҳҳо 184 нафар, 267 нафар ба хориљи кишвар, аз ҷумла 113 нафар ба донишгоҳҳои Федератсияи Россия, 94 нафар ба мактабҳои олии Қирғизистон, 2 нафар ба макотиби олии Қазоқистон, 30 нафар ба муассисаҳои таҳсилоти олии Ҷумҳурии халқии Хитой, 6 нафар ба ИМА, 5 нафар ба Полша, 1 нафар ба Гурҷистон, 1 нафар ба Африка, 1 нафар ба Сингапур ва 1 нафар ба Ҷопон дохил шуданд.
Иљрои барномаи компютеркунонї ба 134 фоиз расонида шудааст, ки ин нишондод нисбат ба дурнамои барнома 32-то зиёд мебошад.
Дар вилоят 1 коргоҳи дўзандагӣ- “Кохи Бонувон”-и ноҳияи Дарвоз ба духти либоси мактабӣ машғул буда, фаъолият дошта, аз ҳисоби он 35975 хонанда бо либоси мактабӣ таъмин карда шуданд, ки 94,4 фоизи шумораи умумии хонандагонро ташкил медињад.
Дар ин давра дар соҳаи маориф аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳои маблағгузорӣ дар 42 иншоот бо арзиши умумии 241,7 млн сомонӣ корҳои сохтмонӣ идома дошта, ба ҳолати 1 январи соли 2020 маблағи 65,2 млн сомонӣ истифода шудааст. Ба ифтихори чашни бошукухи 30 -солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳр ва ноҳияҳои вилоят 19 адад муассисаҳои таълимӣ ва 4 адад кудакистон сохта мавриди истифода қарор дода мешаванд. Ҳоло бинои кудакистони рақами 1 шаҳри Хоруғ барои 100 ҷой бо арзиши 4207,5 ҳазор сомонӣ сохта шуда мавриди истифода қарор дода шуд. Инчунин 54 бинои муассисаҳои таълимии вилоят, ки садамавӣ ва таъмирталаб мебошанд, аз ҷониби Пешвои миллат Президенти мамлакат мўҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои маблағгузории онҳо аз ҳисоби Фонди Саудии Рушд дастур дода шудааст.
Соҳаи тандурустӣ
Дар соҳаи тандурустии вилоят 491 духтур, аз ин шумора 107 нафар бо категорияи олї ва 289 нафар кормандони миёнаи тиб фаъолият доранд. Дар муассисаҳои тиббию профлактикии вилоят аз 760 басти воҳиди корӣ 491 табиб бо банди 701 воҳиди корӣ фаъолият дошта, 59 басти воҳидҳои корӣ холӣ ва 71 нафар мутахассисони фаъолиятдошта дар синни нафақа қарор доранд. Ба сокинони вилоят 400 адад муассисаҳои шифоиву пешгирӣ, аз қабили 227 адад муассисаи кўмаки аввалияи тиббию санитарӣ, 36 адад муасссисаҳои Хадамоти бистарикунонӣ, 9 адад МНДСЭ ва 62 адад муассиса бо фаъолияти ҳамгироӣ хизмат мерасонанд. Инчунин дар вилоят 9 адад муассисаи хусусии соҳа, аз ҷумла 3 муассисаи дандонпизишкӣ, 6 муассисаи ташхисӣ, ҳамчунин 58 адад дорухонаҳои шахсӣ фаъолият доранд.
Сохтмони бинои нави шабакаи ёрии таъҷилӣ бо маблағи 2млн 779 ҳазор ва бинои Коллеҷи тиббӣ бо хобгоҳ барои 70 ҷой бо маблағи 15 млн.304 ҳазор сомонӣ, ҳамчунин таъмири асосӣ ва азнавсозии марказҳои саломатии Ҷамоатҳои деҳоти Вранг бо маблағи 1 млн 360 ҳазор сомонӣ ва Зонги ноҳияи Ишкошим бо маблағи 1млн 415 ҳазор сомонӣ ба анҷом расида, мавриди истифода ќарор дода шуданд.
Сохтмони беморхона барои 70 кат бо арзиши лоҳавии 22млн 778 ҳазор сомонӣ дар маркази ноҳияи Шуғнон, беморхонаи минтақавӣ дар Ҷамоати деҳоти Вранги ноҳияи Ишкошим бо маблағи 6 млн 300 ҳазор сомонӣ идома дорад.
Барои муассисаҳои соҳаи тандурустии вилоят дар давоми сол 7 адад нақлиёти санитарӣ, 6 адад мошини ёрии таъҷилӣ, 1 адад яхдон барои интиқоли ваксина, ҳамчунин бо маблағи умумии 5млн 643 ҳазору 998 сомонӣ таҷҳизоти тиббӣ дастрас гардидааст.
Тибќи ҳисоботи оморӣ хизматрасонии пулакӣ дар ин давра 4 млн 677 ҳазору 265 сомониро ташкил додааст, ки ин нишондод 90,2 фоизи наќшаи пешбинишударо дар бар мегирад.
Дар вилоят 837 нафар гирифторони бемории сили фаъол ба ќайд гирифта шудааст. аз инҳо 179 нафар сили шушӣ, 80 нафар сили ғайришушӣ ва 21 нафари дигар сили шакли мутобиќгашта мебошанд.
Шумораи гирифторони бемории нашъамандӣ 537 ва вируси норасоии масунияти одам 684 нафарро ташкил медиҳад.
Соҳаи Варзиш, ҷавонон ва сайёҳӣ
Шумораи ҷавонон 82759 нафар мебошанд, ки аз ин 7610 нафарашро хонандагон ташкил медиҳанд. Дар давраи ҳисоботӣ 154 чорабинии варзишию фарҳангӣ ва 76 мулоқоту вохўриҳо гузаронида шудааст.
Дар вилоят 402 иншооти варзишӣ, аз ҷумла, майдончаҳои варзишӣ 293, варзишгоҳ 11, Қасри варзиш 3, толорҳои варзишӣ 67-торо ташкил медиҳанд. 10 мактаби варзишии кўдакону наврасони вилоят бо фарогирии 3754 нафар варзишгар фаъолияти худро ба роҳ мондааст.
Ҷавонони вилоят дар мусобиқаҳои варзишии ҷумҳуриявӣ ва байналмилалї иштирок намуда, сазовори 240 медал, аз ҷумла 56 медали тилло, 74 медали нуќра ва 110 медали биринҷӣ гардиданд.
Дар вилоят 32 меҳмонхона бо имконияти кабули 437 нафар дар як шабонарўз фаъолият доранд.
Теъдоди сайёҳони ба вилоят воридшуда дар соли 2019 7813 нафар, аз ҷумла 4848 сайёҳи хориҷӣ ва 2 965 нафар сайёҳи дохилӣ мебошад.
Вазъи нигоҳдории тартиботи ҷамъиятӣ
Дар ҳамаи сохторҳои қудратии ВМКБ 666 ҷиноят ба қайд гирифта шудааст, ки аз он 354 ҷиноятро раёсати корҳои дохилии вилоят ва Прокуратура ба қайд гирифта, 53,1 фоизи шумораи умумии ҷиноятҳои ба қайд гирифташударо ташкил медиҳад. Дигар мақомоти ҳифзи ҳуқу 312 ҷиноят ё 46,9 фоизи шумораи умумии ҷиноятро ба қайд гирифтаанд. Кушодашавии ҷиноятҳо дар ин давра 88,5 фоизро ташкил медиҳад.
Соли 2019 53 ҷинояти вазнин, дуздӣ 50 ҷиноят, авбошӣ ва қаллобӣ 50 ҷиноят, 20 ҷинояти вобаста ба муомилоти ғайриќонунии маводи мухаддир ва 99 ҷиноятҳои иқтисодӣ ба қайд гирифта шудааст.
Омодагӣ ба ҷашни 30 солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Бо мақсади омодагӣ ба ҷашни 30 солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарори дахлдори раиси вилоят бо нақшаи чорабиниҳои мушаххас таҳия ва тасдиқ карда шудааст.
Нақшаи чорабиниҳо аз 613 банд иборат буда, аз ҷумла, 441 банд аз ҳисоби мақомотҳои маҳаллӣ, шарикони рушд ва бахши хусусӣ, 58 банд дар асоси супоришҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ки зимни сафари кориашон ба ВМКБ баён доштанд ва инчунин 114 банд аз тарафи вазоратҳо, кумитаҳо ва дигар идораҳои ҷумҳуриявӣ, ки дар асоси барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии шаҳри Хоруғ ва ноҳияҳои вилоят ба нақша гирифта шуданд, дар бар мегирад. Ба ҳолати 1 январи соли 2020, аз 613 банди Нақшаи чорабиниҳо 229 банд , ё 37,8 фоиз ба маблағи 145,0 млн. сомонӣ пурра иҷро гардида, дар 255 банд ё 41,6 фоиз корҳои сохтмонӣ рафта истоданд ва иҷрои 75 банд ё 12,2 фоиз дар солҳои 2020-2021 ба нақша гирифта шудааст.
Аз иншооти тибқи нақшаи чорабиниҳо пешбинишуда сохтмону бунёди синфхонаҳои иловагӣ дар назди муассисаҳои таълимӣ, кўдакистонхо, майдончахои варзишӣ, толорхои варзишӣ, беморхонаҳо, бунгоҳҳои тиббӣ, нуќтаҳои хатнакунии кўдакон, меҳмонхонаҳо, сартарошхона, кошонаи ҳусн, ҳаммом, дўзандагӣ, ва дўконҳои ҳунарҳои мардумиро ташкил медиҳанд.
Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти сарварии Асосгузори сулху вахдати милли, Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Рахмон дар кутоҳтарин муддати таърихи истиқлолият тавонист ҳамчун кишвари сулҳҷуй, демократӣ ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ру ба инкишоф, дар сатҳи ҷаҳонӣ мавқеи устувори худро ба даст оварад. Хамчун кишвари ташаббускор дар масъалаҳои доғи глобалӣ, эътироф ва эҳтироми умумро хам ба даст овардааст. Тамоми ин дастовардхои бузург масъулияти ҳар сокини кишварро, ба хусус сокинони ВМКБ-ро дар саҳмгузории бештар нисбати тақдири ояндаи Ватан, миллат боз дучанд мекунад. Бо боварии комил гуфта метавонем, ки дар самти ба кишвари пешрафтатар табдил додани Ватани ачдоди, мавқеву ҳиссагузории ВМКБ, новобаста аз мушкилиҳои муваққатии зикргардида ба дарачаи баландтар расонда хохад шуд.
Бахши таҳлилӣ- иттилооти дастгоҳи раиси ВМКБ
